معرفی ژئوپارک قشم | جاذبه های دیدنی قشم

از مهم ترین جاهای دیدنی قشم، ژئوپارک قشم است که بیشتر جاذبه های طبیعی جزیره در آن قرار گرفته اند. جاهای دیدنی قشم، بیشتر شامل جاذبه های طبیعی این جزیره می شوند. یکی از جذاب ترین تفریحات در قشم، دیدن ژئوپارک قشم است. اگر قصد سفر به قشم را دارید با ما همراه باشید تا به بررسی  ژئوپارک قشم بپردازیم.

ژئوپارک چیست؟

قبل از معرفی ژئوپارک قشم، بهتر است اطلاعات کمی از این نوع جاذبه در اختیار شما قرار دهیم. ژئوپارک‌ها محوطه‌هایی هستند که نشانگر تنوع عظیم زیستی و زمین‌شناختی کره زمین هستند. 

ژئوپارک‌های جهانی یونسکو، مناطقی هستند که از طریق برنامه‌های اجرا شده توسط جوامع محلی به‌منظور تقویت توسعه پایدار منطقه‌ای، تنوع زمین‌شناختی را ترویج می‌کنند. همچنین ژئوپارک‌ها به ارتقای آگاهی از تغییر اقلیم و بلایای طبیعی و همچنین پایش این پدیده‌ها کمک کرده و بسیاری از آن‌ها امکان تدوین راهبردهای کاهش خطر بلایای طبیعی را برای جوامع محلی فراهم می‌کنند

ژئوپارک‌ها نشان‌گر تاریخ ۴٫۶ میلیارد ساله کره زمین و تنوع زمین‌شناختی آن هستند و در شکل‌گیری زندگی انسانی و جوامع بشری مؤثر بوده‌اند. به دلیل اهمیت گردشگری پایدار، سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۷ را به عنوان سال گردشگری پایدار برای توسعه نامگذاری کرده‌است.

ژئوپارک‌ها پس از تأیید شورای عالی ژئوپارک، در شورای اجرایی یونسکو هم به تصویب می‌رسند و در شبکه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو ثبت می‌شوند. در حال حاضر تعداد ژئوپارک‌های موجود در شبکه جهانی به ۱۲۷ ژئوپارک در ۳۵ کشور جهان رسیده و ژئوپارک قشم، تنها ژئوپارک ایران و منطقه خاورمیانه است.

ژئو پارک قشم

قشم با ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت به‌عنوان بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس محسوب می‌شود. این جزیره زیبا در ناحیه آب‌وهوایی نیمه‌ استوایی قرار دارد که عمده پوشش گیاهی آن شامل درخت کنار، کهور و کرت است. طبیعت بسیار متنوع و باارزش، زیستگاه‌های ویژه، گونه‌هایی جانوری و گیاهی کمیاب، پدیده‌های زمین‌شناسی متنوع، ساحل سراسر جزیره و... آن را به یکی از جاذبه‌های معروف تبدیل کرده است.

این جزیره در مرز دو اکوسیستم دریایی کاملا متفاوت یعنی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده و همین موقعیت جغرافیایی باعث ایجاد تنوع زیستی منحصربه‌فردی شده است. به‌عبارتی، شرایط زیستگاهی در این دو اکوسیستم آبی یکسان نیست و با وجودی که این دو آبراه از طریق تنگه هرمز به یکدیگر متصل می‌شوند، از نظر تنوع زیستی تفاوت چشمگیری دارند. وجود زیستگاه‌های مختلف در قشم، به‌خصوص زیستگاه‌های ساحلی را می‌توان از ویژگی‌های بی‌نظیر این جزیره دانست که نمونه بارز آن انواع بسترهای ساحلی نظیر بسترهای صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و جنگل‌های مانگرو هستند که در کل خلیج فارس وجود دارند؛ اما در جزیره قشم به‌صورت یک‌جا دیده می‌شوند.

سه اکوسیستم بسترهای مرجانی، جنگل‌های حرا و جنگل‌های بارانی به‌لحاظ تنوع زیستی دارای بیشترین تنوع جانوری و گیاهی هستند. وسعت جنگل‌های حرا در قشم بیش از ۱۰۰ هزار هکتار است؛ گرچه وسعت جزایر مرجانی در آب‌های اطراف قشم دقیقا مشخص نیست.

جریانات جزر و مدی در خلیج فارس موجب شده است که منطقه جزر و مدی به یکی از اکوسیستم‌های مهم در اطراف جزیره تبدیل شود؛ منطقه‌ای که از نظر تنوع زیستی و فراوانی گونه حائز اهمیت است و جزو مناطق مورد توجه گردشگران به حساب می‌آید.

ژئوسایت های ژئو پارک قشم

جزیره قشم دارای25 ژئو سایت است که عبارتند از:

دره ستاره افتاده (دره ستاره‌ها)، کورکوراکوه، بام قشم، دره تندیس‌ها، دره شور، تنگه چاه‌کوه، غار نمکدان، تنگه کریان، موزه  ژئوپارک، پهنه‌های گلی، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه عالی، بصیرا، چاکویر، جزایر ناز، ژئو لینک، روستای باسعیدو، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، صخره خرچنگ‌ها، روستای لافت، غار خربس، تالاب پرندگان دو کوهک

دره ستاره ها

دره ستارگان از جمله عجایب هفت‌گانه‌ جزیره دیدنی قشم است که در شمال روستای برکه خلف در فاصله ۵ کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره واقع شده. خود اهالی روستا به این منطقه «استالَه کَفته» می گویند؛ به معنی ستاره افتاده. دلیل این نام‌گذاری یک اعتقاد قدیمی میان بومیان آنجاست که گمان می‌کنند افتادن یک ستاره، علت بروز این پدیده نادر زمین‌شناسی بوده است.

کورکوراکوه

کورکوراکوه شامل تپه ماهور‌هایی می‌باشد که توسط آب‌های جاری بوجود آمده‌اند و جنس بیشتر آن‌ها مارن است. کورکوراکوه یکی از ژئو سایت‌های قشم است و در نزدیکی روستای گیاهدان قرار دارد.

بام قشم

بام قشم از جاهای دیدنی استان هرمزگان است و در مرکز جزیره قشم به‌سمت غرب قرار دارد. این جاذبه شگفت‌انگیز که یکی از سایت‌های ژئوپارک قشم به شمار می‌آید، در ۵٫۴ کیلومتری جنوب روستایی به نام طبل و ۴٫۵ کیلومتری شمال شرق روستایی به نام سلخ در بخش جنوبی جنگل حرا واقع شده است. بام زیبای قشم، بلندترین بام جزیره است و آسمان پر ستاره شب، آثار باستانی و منظره آن، گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند.

دره تندیس‌ها

این دره شباهت بسیار زیادی به دره ستارگان قشم دارد. در مکان فعلی این دره، درگذشته دریاچه ای وجود داشته که موجودات زنده بسیاری زندگی می کردند.

دره تندیس ها با قدمت بیش از دو میلیون ساله خود و به دلیل داشتن سنگ هایی به شکل مجسمه مشهور گردیده و سالانه گردشگران بسیاری برای بازدید از دره تندیس ها و پدیده های رسوبی موجود در آن به سوی خود جذب می کند.

دره شور

دره شور قشم یکی از جاهای دیدنی جزیره است. این دره در ضلع جنوبی جزیره و در نزدیکی غار نمکدان قرار دارد. مردم محلی این مکان را با نام تنگ مکینه یا هوباد می‌شناسند. به دلیل زحمات بی‌شائبه‌ مهندس بیژن دره شوری برای شناسایی و تحقیقات در این منطقه، نام دره شور به طور رسمی برای آن انتخاب شده است. دره شور قشم یکی از ۲۵ ژئو سایت جزیره قشم است.

تنگه چاهکوه

دره چاهکوه چنان زیبا و منحصربه‌فرد است که با قدم گذاشتن در آن احساس می‌کنید وارد سیاره‌ای دیگر شده‌اید. تنگه چاهکوه هنر طبیعت است. فضای دره متفاوت و عجیب به نظر می‌رسد و دست‌خط طبیعت در این نقطه از زمین جور دیگری است. در تنگه، صخره‌هایی با عمق ۱۰۰ متر با ظاهر عجیب قد علم می‌کنند و نا‌خواسته شما را مجذوب عظمت خود خواهند کرد.

غار نمکدان

غار نمکدان که به نام‌های غار نمکی 3N، غار نمک قشم و غار سه مرد برهنه نیز معروف است در جزیره قشم و طولانی‌ترین غار نمکی جهان است. 

طول کشف‌شده این غار ۶٬۶۰۰ متر است. به علت صعب‌العبور بودنِ بعضی از قسمت‌های غار و ناشناخته و کشف نشده ماندنِ بعضی از قسمت‌ها، هنوز طول نهایی آن مشخص نیست و انتظار می‌رود بیشتر از این باشد.

جزایر ناز 

جزایر ناز دو جزیره نزدیک به قشم می‌باشند که در هنگام جزر به قشم متصل می‌شوند و در هنگام مد دوباره جدا می‌گردند. گونه‌های جانوری مختلفی در ساحل این جزیره زندگی می‌کنند.

غار خربس

این غار زیبای سنگی که یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی است، در 11 کیلومتری جنوب قشم و در صخره‌ای به ارتفاع 20 تا 30 متر (معادل یک ساختمان 7 تا 10 طبقه) شکل‌گرفته است. زمانی که به غار خربس می‌رسید تابلوی بزرگی را می‌بینید که به‌طور مختصر این اثر طبیعیِ زیبا را به شما معرفی می‌کند.

جنگل های حرا

جنگل همیشه سبز حرا در شمال جزیره قشم و در تنگه خوران قرار دارد. این جنگل شگفت‌انگیز بین جزیره قشم و بندر خمیر واقع شده است و یکی از مهمترین جاذبه‌های طبیعی کشورمان محسوب می‌شود.

روستای لافت

روستای لافت قدمتی بیش از هزار سال دارد و قدیمی‌ترین روستای منطقه قشم می‌باشد.

تنگه کریان

تنگه کریان منظقه ای دست نخورده و بکر در دل کوه های دولاب قشم می باشد که موقع بارندگی و پس از باران  زیبایی منحصر به فردی در آن به وجود می آید و بدلیل آبگرفتگی چاله های این دره و ارتفاع از سطح زمین، نسیمی که از وسط دره می گذرد هوایی خوش و خنکای خاصی دارد.

پهنه های گلی

پهنه‌های گلی در سواحل جزیره قشم قرار دارند و بعد از جنگل‌های حرا و سواحل مرجانی جزو سومین اکوسیستم حساس محسوب می‌گردند.

ساحل کرق

ساحل کرق پس از کرانه روستای گامبرون یک ساحل شنی است. این ساحل از نظر اکولوژیکی ارزش دارد زیرا زیستگاه جانداران منحصر بفرد می‌باشد.

تنگه چاکاویر

چاکاویر یکی از ژئوسایت‌های زیبای قشم است. فاصله چاکاویر تا شهر قشم حدود ۹۲ کیلومتر می‌باشد. این تنگه زیبا بر اثر فرسایش آبی بوجود آمده است.

ژئولینک

ژئو لینک مجموعه‌ای از پدیده‌های ناقدیس و تاقدیس است که در بخش جنوبی جزیره قرار دارد. ژئو لینک تقریبا نزدیک روستای سلخ می‌باشد.

موزه ژئوپارک

این موزه که سال ۱۳۷۴ افتتاح شده یکی از بزرگترین موزه های تنوع زیستی در ایران است که توانسته محلی برای نمایش نمونه های جانوری موجود در منطقه باشد.

تالاب پرندگان دوهک

در ساحل شمالی جزیره قشم، جایی که جریان آب بسیار کم است، تالابی بوجود آمده و محیط مناسبی برای حیات پرندگان و آبزیان می‌باشد. دوهک بیش از ۱۲۰ گونه پرنده و آبزی را درخود جای داده است.

ساحل تخم گذاری لاک پشت‌ها

 روستای شیب دراز از توابع شهرستان قشم در استان هرمزگان قرار دارد که سواحل وسیع و گسترده آن جایگاه حضور لاک پشت‌های دریایی و لاک پشت‌های پوزه عقابی است. این لاک پشت‌ها هر سال در فصل تخمگذاری در بازه‌ی زمانی اسفند تا خرداد ماه به این سواحل می‌آیند و به همین دلیل این ساحل، ساحل تخم گذاری لاک پشت‌ ها نام گذاری شد.

صخره خرچنگ‌ها

صخره‌ای در سواحل روستای ریگو وجود دارد که محل زندگی گونه‌های مختلفی از خرچنگ می‌باشد. این صخره نیز جزو ژئو سایت‌های قشم محسوب می‌گردد.

خلیج دیرستان

خلیج دیرستان محلی است که در اواخر پاییز تا اوایل بهار میزبان گونه‌های مختلف دلفین می‌گردد. بسیاری از گردشگران با قایق به آبهای خلیج فارس می‌روند تا از نزدیک دلفین های بازیگوش را مشاهده کنند.

باسعیدو

روستای باسعیدو (باغ سعیدو یا بابا سعیدو در گذشته ) یکی از روستاهای آباد توابعِبخش شهاب شهرستان قشم در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران است.

این روستا یکی از روستاهای شهرستان قشم است که در یک منطقه ساحلی قرار گرفته‌ است و آب و هوای گرم و خشک دارد وجود دماغه پوشش گیاهی مناسب، حیات وحش و پرندگانی نظیر حواصیل و مرغ دریایی از عناصر مهم و طبیعی پیرامون این روستا هستند.

بصیرا

در بخش های غربی جزیره قشم حد فاصل روستای گوری و مرادی ژئوسایت بصیرا واقع شده است. این ژئوسایت از تپه های مرتفع اما مسطح و تخت با دیواره های پرتگاهی تشکیل یافته و عملکرد فرسایش در دامنه‌های آن اشکال فرسایشی بدیعی چون اشکالی شبیه برج و بارو و ساختمان‌های پلکانی ایجاد نموده است.

دره قاضی

دره قاضی در بخش غربی جزیره قشم قرار دارد که صخره های عمودی، پلکان های دریایی قدیمی، اشکال فرسایشی گوناگون در آن به چشم می خورد.

تنگه عالی

تنگه عالی در جنوب روستای چاهو شرقی قرار دارد. این تنگه شباهت زیادی با تنگه چاه‌کوه داشته و جزو ژئو سایت‌های قشم می‌باشد.

مطرح شدن ژئوپارک قشم زمینه توسعه روزافزون گردشگری در سطح بین‌الملل و در پی آن توسعه اقتصادی و اشتغال بخش عظیمی از بومیان جزیره در کنار مراقبت صحیح از میراث ماندگار فرهنگی بر اساس استانداردهای بین‌المللی یونسکو را فراهم می‌سازد.