تاکنون به این فکر کرده‌اید که اصلاً کافئین چیست ؟ آیا واقعا کافئین برای بدن ما مضر است؟ و چه مقدار کافئین بیش از اندازه است؟ مقاله‌ای در وب‌سایت لایف‌هک سعی کرده به این پرسش‌ها پاسخ دهد.
کافئین محرکی است که در قهوه، چای و سایر اقلام و محصولات یافت می‌شود. وقتی کافئین مورد مصرف قرار بگیرد، مغز و سیستم عصبی را تحریک می‌کند و به شما در فعال ماندن کمک می‌کند. افراد به دلایل مختلف کافئین مصرف می‌کنند. بیشتر مردم به دلیل طعم و مزه طبیعی و بی‌نظیرش، دوست دارند آن را مصرف کنند. دانشجویان و کارگرانی که به صورت شیفتی کار می‌کنند، کافئین را برای پر انرژی بودن و فعال ماندن در طول تحصیل یا کار مصرف می‌کنند.
در حالی که مصرف متوسط کافئین خوب است، مقدار زیاد آن ممکن است مضر باشد. بنابراین، چگونه کافئین می‌تواند برای شما مضر باشد؟ مقدار زیاد کافئین چقدر است و مصرف قهوه چه عوارضی دارد؟
کافئین چیست؟
کافئین یک مخدر و دارو است، اما به شکل طبیعی در دانه‌های قهوه، برگ چای و سایر اقلام وجود دارد. مردم برای فعال ماندن در طول روز، لذت بردن از طعم و مزه و جلوگیری از خستگی قهوه را می‌نوشند یا بهتر است بگوییم کافئین مصرف می‌کنند. حداقل ۸۰٪ از مردم جهان هر روز از منابع مختلف کافئین مصرف می‌کنند. به همین دلیل محصولات دارای کافئین، بازار جهانی گسترده ای با تقاضای فراوان دارند.
کافئین از معده به سمت روده ی باریک حرکت می‌کند و نهایتا داخل جریان خون قرار می‌گیرید. اثر آن در بدن تنها ۱۵ دقیقه پس از مصرف آن شروع می‌شود. همچنین باعث مسدود شدن آدنوزین، ماده‌ای شیمیایی در مغز که حس خواب را به وجود می‌آورد، می‌شود. نتیجه‌ی انسداد این هرمون داخل مغز، تنگ شدن رگ‌های خونی است.
کافئین همچنین باعث تحریک آدرنالین می‌شود که ضربان قلب و فشار خون را افزایش می‌دهد. این امر باعث می‌شود بدن به حالت فعال و هوشیاری درآید که انرژی شما را حفظ می‌کند. این اثرات دوام ندارند زیرا خوشبختانه بعد از چند ساعت اثر کافئین از بین می‌رود.
منابع کافئین
کافئین نه تنها با قهوه و چای در ارتباط است، بلکه در سایر خوراکی‌ها نیز وجود دارد. به عنوان مثال، شکلات تلخ حاوی ۸۶ میلی گرم یا ۲۲ درصد UL کافئین در هر صد گرم است. پودر کاکائو حاوی ۱۹۸ میلی گرم در هر فنجان است. نوشابه همچنین مقدار قابل توجهی از کافئین در داخل خود دارد. در هر بطری ۴۷۰ میلی‌لیتری نوشابه، حداقل ۴۹ میلی گرم یا ۱۲ درصد UL کافئین پیدا خواهید کرد. نوشیدنی های انرژی زا مانند ردبول، مانستر و راک استار که در سراسر جهان محبوب و مرسوم هستند همچنین حاوی مقدار زیادی کافئین هستند که مصرف‌کنندگان باید به این امر توجه داشته باشند. هر ۲۴۰ میلی‌لیتر از بیشتر مارک‌های نوشیدنی‌های انرژی‌زا حاوی کافئینی کمتر از ۹۱ میلی گرم یا ۲۳ درصد UL نیست!
چه مقدار کافئین برای شما مناسب است؟
چه مقدار کافئین بیش از حد است؟ خب، این امر بستگی دارد! طبق اداره غذا و داروی ایالات متحده، ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز برای بزرگسالان مناسب است. این مقدار، معادل چهار تا پنج فنجان قهوه در عرض ۲۴ ساعت است. هر چیزی بالاتر از این مقدار برای شما خطرناک و تهدیدآمیز است. اما در کنار تمام اینها، افراد بر اساس سیستم بدن خود به کافئین پاسخ می‌دهند. به همین دلیل است که همه باید بدن خود را مطالعه کنند تا مقدار صحیح و کافی کافئین را برای خود دریابند.
فواید کافئین برای سلامتی چیست؟
وقتی کافئین به میزان متوسط مصرف شود، فواید زیادی برای سلامتی دارد. کافئین می تواند به تقویت عملکرد بدنی و ارتقا بهره‌وری بهتر کمک کند. با کاهش میل به مصرف غذا، کافئین همچنین به کاهش وزن کمک می‌کند. و جنبه ترموژنزی در مصرف این ماده وجود دارد که بدن، گرمای بیشتری برای هضم غذا و چربی‌سوزی تولید می کند. اکثر محصولاتی که دارای برچسب ترموژنز هستند کافئین نیز در خود دارند. افرادی که ورزش می‌کنند نیز از نوشیدن کافئین بی‌بهره نمی‌مانند. این ماده حاوی آنتی‌اکسیدان‌های پلی‌فنول است. این ترکیب مسیرهای عصبی مغز را برای بهبود تفکر ابتکاری باز می‌کند. کافئین باعث افزایش گلوتاتیون در کبد و روده بزرگ می‌شود و این امر برای بدن بسیار مفید هستند؛ زیرا مقدار بیشتر گلوتاتیون همچنین سم زدایی کبد را افزایش می‌دهد و باعث سلامتی بیشتر کبد و نهایتاً بدن می‌شود.
کافئین همچنین ممکن است از افراد در برابر شرایط چشمی مانند بلفارواسپاسم و آب مروارید محافظت کند. نظراتی وجود دارد که کافئین می‌تواند به محافظت در برابر سرطان‌های پوست، دهان و گلو نیز کمک کند. کافئین برای پوست شما مفید است زیرا حاوی کافئین اسیدِ تقویت کنندۀ کلاژن است. «اسید کافئیک» همچنین دارای خواص ضدمیکروبی است که به روند مبارزه با میکروب‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد کافئین چیست؟
آیا کافئین برای شما مضر است؟ چه مقدار باید مصرف کنید؟ عوارض مصرف بیش از حد کافئین چیست؟ مصرف غیرمسئولانه منجر به عوارض جانبی می‌شود. برخی از مردم طی مصرف بیش از حد، بیمار شده اند در حالی که بعضی دیگر دچار مشکلات پزشکی شدید شده‌اند. یکی از بزرگترین نگرانی‌های مصرف بیش از اندازه کافئین، افزایش فشار خون است!
حتی اگر فشار خون بالا ندارید، مصرف بیش از حد کافئین می تواند شما را در معرض خطر قرار دهد
مقدار کافئین بیش از اندازه همچنین می‌تواند در برخی از هورمون‌هایی که رگ‌ها را باز نگه می‌دارند تداخل ایجاد کند سپس فشار خون به‌وجود می‌آید و سه ساعت طول می‌کشد. پس از آن، شروع به فروکش کردن می‌کند، و شما به حالت نرمال و طبیعی برمی‌گردید. اگر هنگام نوشیدن قهوه مشاهده کردید که فشار خون شما افزایش می‌یابد، مصرف خود را کاهش دهید یا آن را متوقف کنید. همچنین بهتر است برای توضیحات مرتبط به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دهد که چگونه قهوه روی شما تأثیر می گذارد.
برخی از افراد، همچنین تحریک و ناراحتی معده را پس از مصرف غذا با کافئین تجربه می‌کنند
به این دلیل که کافئین در برخی افراد دستگاه گوارش را تحریک می کند، مقدار زیاد آن می‌تواند باعث حالت تهوع، اسهال و گرفتگی قابل توجه معده شود. افرادی که پس از مصرف کافئین دچار مشکلات معده می‌شوند باید استفاده از کافئین را متوقف کنند. اگر مقادیر کمی از کافئین مصرف می‌کنند و احساس خوبی دارند، بهتر است به همین مقدار کم بسنده کنند.
همچنین یکی از مشکلات قهوه یا کافئین منجر به افزایش وزن شدن است
کافئین با تقویت متابولیسم بدن به شما در کاهش وزن کمک می‌کند. اما مقدار زیاد آن می تواند باعث افزایش وزن شود و این زمانی اتفاق می‌افتد که زمان خوابیدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افرادی که نمی توانند بخوابند تلویزیون تماشا می‌کنند و زیاد غذا می‌خورند. آنها همچنین انرژی کمتری برای ورزش دارند و همه اینها به افزایش وزن کمک می‌کند. نوشیدن قهوه در بارها و کافی‌شاپ ها نیز ممکن است منجر به افزایش وزن شود. به این دلیل که بسیاری از این مکان ها قهوه را با قند و کالری اضافی تهیه و سرو می کنند. هنگام مصرف زیاد کافئین، نتیجه ممکن است افزایش وزن باشد.
کافئین به عنوان آنزیمی عمل می‌کند که شدت قلب و انقباض را تحریک می کند. اما مصرف زیاد آن نیز می‌تواند با افزایش فشار خون بر قلب تأثیر بگذارد
مصرف زیاد آن از طریق نوشیدنی های انرژی‌زا ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب شود. این سریع‌تر شدن تپش قلب باعث “فیبریلاسیون دهلیزی” می‌شود؛ وضعیتی که باعث ریتم غیرطبیعی قلب یا آریتمی آن می‌شود. اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می تواند منجر به مسائل جدی قلبی شود که ممکن است کشنده و مرگ‌بار باشد.
علائم فیبریلاسیون دهلیزی شامل تپش قلب، تنگی نفس و خستگی مفرط است. به غیر از فشار خون بالا، کافئین می‌تواند احتمال سکته مغزی را نیز افزایش دهد! جوانان باید در مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا بسیار احتیاط کنند. کافئین موجود در آن می‌تواند کشنده باشد. بنابراین شما باید کافئین را در حد متوسط و با دقت مصرف کنید.
اعتیاد به کافئین چیست؟
کافئین تأثیر محدودی بر دوپامین، ماده شیمیایی ایجاد کننده اعتیاد به مواد در مغز، دارد. اما با این حال، برخی از مردم روزانه بیش از حد لازم قهوه می نوشند. بسیاری از آنها نمی توانند این عادت را متوقف کرده یا کاهش دهند. بنابراین می‌توان گفت که مردم اعتیاد به کافئین یا قهوه دارند. وقتی کافئین به اعتیاد تبدیل شود، فرد وابستگی جسمی پیدا می کند.
چگونه بفهمیم اعتیاد نسبت به کافئین داریم؟
از طریق علائم ترک اعتیاد می توانید اعتیاد را تشخیص دهید. بیشتر افراد 12 تا 24 ساعت پس از مصرف کافئین ناراحتی های خاصی را تجربه می‌کنند. یکی از علائم اعتیاد به کافئین سردرد است. مصرف کافئین، رگ‌های خونی را تنگ می‌کند و باعث افزایش سرعت گردش خون می‌شود وقتی مصرف آن را متوقف می‌کنید، خون دوباره به صورت عادی وارد سیستم گردش خون می‌شود. این امر می‌تواند منجر به سردردهای شدید شود.
کافئین انرژی شما را افزایش می‌دهد و باعث سرزندگی شما می‌شود. هنگامی که مصرف آن را متوقف می‌کنید، بدن متوجه کمبود کافئین می‌شود و میل بسیار شدیدی نسبت به آن پیدا می‌کند. اگر بدن شما تا ساعت ها نتواند جایگزینی برای کافئین پیدا کند، خسته می شود. “خستگی مفرط” پس از عدم مصرف کافئین در طولانی مدت، می تواند علائم اعتیاد باشد. بعضی از مردم همچنین با قطع طولانی مدت کافئین، احساس اضطراب شدید می کنند. خلق و خوی افسرده، زود رنجی و لرزش اعضای بدن نیز مربوط به ترک مصرف کافئین است.
چگونه کافئین را ترک کنیم؟!
با قبول مسئولیت می‌توانید بر اعتیاد به کافئین غلبه کنید. افرادی که در معرض مسائل و مشکلات سلامتی هستند باید این مسئله را جدی‌تر بگیرند و سریعاً تغییرات لازم را ایجاد کنند. کافئین را هیچوقت یک‌باره کنار نگذارید. سعی کنید با کاهش میزان مصرف خود، این پروسه را شروع کنید. هر هفته یک فنجان مصرف کنید و ببینید که چگونه در این روند پیشرفت می کنید. اگر صبح از یک بار یا کافی‌شاپ خاص قهوه می‌خورید، یک مسیر جایگزین برای کار پیدا کنید. با پرهیز از کافی‌شاپ مورد علاقه خود وسوسه‌ی مصرف کافئین را محدود کنید.
اگر در خانه قهوه تهیه می‌کنید، پس از پایان آخرین محتوای کافئینی خود، بیشتر خریداری نکنید. برخی از افراد با انتخاب چای گیاهی بدون کافئین، اعتیاد خود را از بین می‌برند. شما با دنبال کردن این راه‌حل‌ها، روز به روز بهتر می شوید و مقاومت خود را در برابر اعتیاد بهبود می‌بخشید.
نکاتی برای مصرف بی‌خطر
برای داشتن زندگی سالم، شخص باید مسئولیت پذیر باشد. که شامل مصرف کافی کافئین و پرهیز از اعتیاد است. همچنین باید کافئین را مصرف کنید تا برای سلامتی شما مفید باشد و نه برعکس!
در اینجا چند نکته برای کمک به شما آورده شده است:
- از مصرف کافئین زیاد خودداری کنید.
- توجه داشته باشید که در روز چه مقدار باید قهوه بنوشید و به آن متعهد بمانید.
- از اضافه کردن شکر در قهوه خود خودداری کنید زیرا ممکن است منجر به افزایش وزن شود.
- کافئین مصرف شده بعد از ساعت ۲ بعد از ظهر روی چرخه خواب شما تأثیر می گذارد.
- اگر عاشق قهوه هستید، سعی کنید برای مزایای سلامتی هر چند وقت یک بار دارچین به آن اضافه کنید.
- اگر احساس می‌کنید بیش از حد کافئین مصرف می‌کنید، از کنار گذاشتن قهوه نترسید.
عادت به کافئین خود را بر عهده بگیرید و سلامتی خود را حفظ کنید.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
حالا دیگر باید متوجه شده باشید که کافئین چیست. کافئین دارو و مخدری است که به طور طبیعی وجود دارد و می تواند هم جنبه خوب و هم بد داشته باشد. مقدار زیاد آن برای بدن، قلب، کبد و پوست شما مضر است. قبل از اینکه کافئین روی شما تأثیر بگذارد باید عوارض و فواید آن را حتما در نظر بگیرید. اگر اعتیاد به کافئین دارید، یاد بگیرید که با آن مقابله کنید و سلامتی خود را بازیابید. یادتان باشد، کافئین برای شما مفید است اما فقط در حد مناسب و متوسط!
یک لیوان چای و قهوه بعد از غذا آنهم در نیمه نخست روز مناسب است. غیر از این ضررش بیش از منفعتشه.